tg-me.com/Panda_books/6529
Last Update:
#review #taqriz
📙Aleksandr Soljenitsin — "GULAG Arxipelagi"
3 tom, 7 qism, 64 bob, 2048 sahifa. Yillar davomida ortga cho'zib yurgan ishimni shu oy bajardim. Soljenitsinning eng katta asarini audio/eversiyada o'qib chiqdim. Va shu bilan hayotimdagi eng katta kitoblardan biri bilan ham tanihdim.
Soljenitsin — og‘riqni qog‘ozga ko‘chira olgan yozuvchi. "Gulag arxipelagi" — bu roman emas. Bu guvohlik. Sovet soyaboni ostiga biriktirilgan yuzlab xalqlarning jim bo'lishga majbur qilingan davrlaridan bizga yetib kelgan qichqiriq. Nido. Biroq Soljenitsin o'zi qichqirmaydi, uning yozmishlari juda jo'yali, jiddiy va bosiq ifoda etiladi. U bo'lib o'tgan voqealarni imkonq qadar xolis tahlil etadi, ilmiy, siyosiy va iqtisodiy tomonlarini mantiq taroziga qo'yib ko'radi, o'quvchiga puxta, pishiq matn taqdim etadi.
Eng dahshatli narsa sodir bo‘lgan voqealarning o'zi emas, balki bu voqealarning qanchalik oson yuz berganida. davlat apparatining qanday qilib xalqqa dushman va bir paytni o'zida xalqning o'zini bir-biriga dushman qilib qo'yganida. Sizni 25 yilga Gulagga shunchaki o'z qo‘shningiz sotib berishi mumkin edi. Yoki siz kirgan do'kon sotuvchisi. Farrosh, Xaridor yoki ko'chada notanish. Soljenitsin bekorga asarini "Арест" (Hibsga olish) bobi bilan boshlamaydi.
Oruellning "Erkinlik bu - qullik" va "Johillik bu - kuch" iboralari aynan Soljentsin ta'riflagan "GULag orollari"ga mos tushadi.
Agar Soljenitsin asarini oruellcha ta'riflaydigan bo'lsak bu tahminan quyidagicha bo'lardi"
Soljenitsin nafaqat tizimni fosh qildi. U fikrlash tarzini fosh qildi:
"Sadoqat vijdondan muhimroq";
"Qo‘rquv adolatdan afzalroq";
"Sukut gapirishdan xavfsizroq".
Nega orollar? Chunki butun SSSR hududi bo'ylab, ayniqsa, uzoq va sovuq o'lkalarida xuddi ulkan ummondagi orollarni eslatib yuboradigan minglab mahbuslar lagerlari paydo bo'ladi. Soljenitsin bu asarida totalitar tuzumning barcha kirdikorlari, g'ayriinsoniy harakatlari, mahbuslarga nisbatan o'ta shafqatsiz munosabatlari, aldov, yolg'on, terror, adolatsizlik va qullik holatlarini bo'y-basti bilan ko'rsatib beradi. Muallif faqat shaxsiy tajribasiga tayanibgina qolmay, balki 227 ta "mahbuslar"ning hikoyalaridan ham foydalangan. (afsuski hammasini ism-sharifi saqlanib qolmagan).
Kanalda "Soljenitsin" deb qidiruv bersangiz, bu oy davomida kitobdan olgan kichik tarjima postlarim bilan tanishishimgiz mumkin. Undan ham ko'proq qilgan bo'lardim, ammo vaqt yetmadi bunga. Va eng yaxshisi, albatta kitobni bir boshidan o'zingiz o'qib chiqishingizdir.
Kitobni o'qish yoqimli bo'ladi deb aytolmayman. Chunki bu mutlaqo yoqimli va qulay mutolaa emas. Bu eng bag'ritosh odamni ham qalbini yumshatadigan asar. Va bu bizga begona emas, ayni siz va bizni bobolarimiz ushbu hayotni yashab o'tganlar, qanchadan-qancha o'zbeklar aybsiz, sudsiz va nohaq qamoqlarga yuborilgan, oq nomi qoralangan, oilalar barbod bo'lgan.
Qachondir bu kitob o'zbek tilida to'liq tarjima bo'lib, maktab darsligi adabiyotlaridan joy olishiga umid qilib qolaman.
@panda_books
BY Panda Books
Share with your friend now:
tg-me.com/Panda_books/6529